ساختمان آمونیـاک
آمونیـاک ، موادی که سنگ ها تهیه می شود کاربرد آن مـهمترین ترکیب هیدروژنـه ازت بوده ، درون طبیعت از تجزیـه مواد آلی ازت دار حاصل مـی‌گردد. موادی که سنگ ها تهیه می شود کاربرد آن این ماده ، گازیست بی‌رنگ با مزه فوق‌العاده تند و زننده کـه اشک‌آور و خفه‌کننده نیز مـی‌باشد. موادی که سنگ ها تهیه می شود کاربرد آن گاز آمونیـاک از هوا سبک‌تر بوده ، به‌سهولت بـه مایع تبدیل مـی‌شود. آمونیـاک درون آب بسیـار محلول هست و درون منـهای 77,7 درجه سانتی‌گراد منجمد و در منـهای 33,5 درجه سانتی‌گراد بـه جوش مـی‌آید.

وزن مخصوص محلول اشباع آمونیـاک 0,88 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.

در کارخانجات یخ سازی ، درون ساخت کودهایی از قبیل نیترات ، سولفات و فسفات آمونیوم ، تهیـه اسید نیتریک ، دارو و مواد منفجره بکار مـی‌رود.
محلول آمونیـاکی کـه معمولا درون تجارت ، خرید و فروش مـی‌شود، 20 که تا 22 درجه سوم (20.7 درصد و تکاتف نسبی آن d=0,92) و یـا 28 که تا 29 درجه (32.7 درصد آمونیـاک) مـی‌باشد.
آمونیـاک را مـی‌توان اصولا از سه منبع زیر تهیـه کرد:
  • تقطیر زغال سنگ کـه از آبهای آمونیـاکی آن ، ابتدا آمونیـاپس سولفات آمونیـاک تهیـه مـی‌کنند.
  • سنتز مستقیم
  • تهیـه سینامالدئید و سیـانوزها
  • منظور از تقطیر زغال سنگ استفاده از گازهای سوختنی و یـا کک به منظور صنایع فلزسازی هست که بحث مفصلی را تشکیل مـی‌دهد و مربوط بـه این برنامـه نیست. لیکن درون این جا آن قسمت از عملیـات تقطیر کـه مربوطه بـه تهیـه آمونیـاولفات آن است، از نظر تکمـیل این مبحث بررسی مـی‌شود.

    زغال سنگ ، دارای 1 که تا 1,5 درصد نیتروژن آلی هست و درون موقعی‌که آب را تقطیر کنیم، قسمتی از این نیتروژن ، بصورت آزاد و قسمت دیگری بـه حالت آمونیـاک و ترکیبات آمونیـاکی فرار و غیر فرار از دستگاههای تقطیر خارج مـی‌شود و در خنک کننده هایی کـه به همـین منظور بعد از قرنـهای تقطیر قرار داده‌اند، مخلوط با قطرانـهای زغال سنگی جمع آوری مـی‌گردد.


    نمکهای آمونیـاکی کـه از تقطیر زغال سنگ بدست مـی‌آیند، بر دو نوعند: موادی که سنگ ها تهیه می شود کاربرد آن نمکهای فرار مانند کربنات آمونیوم CO3(NH4)2 و سولفیدرات SHNH4 و S(NH4)2 کـه به‌آسانی بوسیله بخار آب مـی‌شوند، نمکهای ثابت و غیر فرار مانند کلرید آمونیوم NH4Cl و هیپوسولفیت S2O3(NH4)2 و غیره کـه بوسیله باز غیر فراری مانند آهک تجزیـه مـی‌گردند.

    ضمنا حتما متذکر شد، آمونیـاکی کـه از تقطیر یک تن زغال سنگ حاصل مـی‌شود، طبعا با مقدار ازت موجود درون زغال متغیر هست و این مقدار بین 1,4 کیلوگرم که تا 4,6 کیلوگرم نوسان دارد و به‌ندرت درون بعضی از انواع زغال سنگها این مقدار بـه 7,2 کیلوگرم مـی‌رسد.

    معمولا هرگاه عمل تقطیر زغال سنگ را درون مجاورت 2,5 درصد آهک انجام دهند، بهره آمونیـاک که تا 20 درصد افزایش نشان مـی‌دهد و به هر صورت ، آمونیـاک و کلیـه ترکیبات آمونیـاکی را کـه در بالا نام بردیم، مـی‌توان درون دستگاههای خنک کننده از قطرانـهایی کـه همراه آنـها مـی‌باشند، جدا کرد و اصطلاح صنعتی این قبیل محلولهای آمونیـاکی را آبهای آمونیـاکی مـی‌نامند کـه آنـها را ابتدا درون ستونی تقطیری وارد مـی‌کنند. سپس تحت تاثیر شیر آهک قرار مـی‌دهند و در آنجا آمونیـاک و املاح فرار آنـها بوسیله بخار آب مـی‌شوند، درون حالیکه املاح غیر فرار تحت تاثیر شیر آهک ، تجزیـه و به آمونیـاک تبدیل مـی‌گردند.

    آمونیـاک ، گازیست قابل اشتعال و حدود اشتعالش 16 که تا 25 درصد حجمـی گاز آمونیـاک درون هوا مـی‌باشد. حضور مواد نفتی و دیگر مواد قابل اشتعال ، خطر حریق را افزایش مـی‌دهند. محلول غلیظ اکسید نقره از محلول آمونیـاک حل شده و تولید فولمـینات نقره بـه فرمول CNOAg مـی‌نماید کـه ماده ای شدیداً قابل انفجار است. همچنین گاز آمونیـاک درون اثر حرارت از 400 درجه بـه بالا تجزیـه شده ، تولید هیدروژن مـی‌نماید.


    سبب تحریکات سیستم تنفسی ، ‌پوست و چشم شده و با آسیب رساندن بـه ریـه‌ها درون اثر مواجهه با حجم زیـاد این گاز مـی‌تواند سبب مرگ شود. درون صورت تماس با آمونیـاک مایع ، سوختگی شدید درون محل تماس ایجاد مـی‌گردد. آستانـه مجاز مواجهه با آن ، ppm 50 هست و جهت کمکهای اولیـه ، قسمتهای آلوده سطح بدن را با آب و صابون شسته و چشمـها را نیز با آب فراوانی شستشو داد و به پزشک مراجعه نمود.
    در صورتی‌که سیلندر گاز آمونیـاک مشتعل شد، نباید شعله آن را خاموش نمود، مگر اینکه قبلاً بتوان جریـان گاز را قطع کرد. درون حین عملیـات اطفاء ، حتما سیلندرهای حاوی گاز آمونیـاک را با آب خنک نمود. از پودر شیمـیایی خشک یـا گاز کربنیک یـا آب به‌صورت اسپری جهت اطفاء مـی‌توان استفاده نمود. بـه هنگام عملیـات حتما از لباس کاملاً ایمن و سیستم حفاظتی دستگاه تنفس استفاده کرد.
    آمونیـاک حتما در سیلندرهای استیل نگهداری و توسط تانکرهای مخصوص آن حمل گردد. حتما سعی نمود از رسیدن تنشـهای فیزیکی و حرارت زیـاد بـه ظروف محتوی آمونیـاک جلوگیری شود. انبار و محل نگهداری آن حتما مقاوم درون برابر حریق بوده و دارای سیستم اعلام و اطفاء اتوماتیک باشد. آمونیـاک حتما جدا از موادی چون گازهای اکسید کننده ، کلر ، برم ، ید و اسیدها نگهداری شود.




    [: آمونیـاک موادی که سنگ ها تهیه می شود کاربرد آن]

    نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Tue, 25 Sep 2018 01:35:00 +0000